به طور کلی یکی از مهم‌ترین مراحل اجرای یک ساختمان یا سازه، استفاده از قالب بتن و سپس بتن‌ریزی می‌باشد.
اجرای قالب‌بندی سبب فرم‌دادن عالی به بتن شده و مقاومت و پایایی آن را افزایش می‌دهد.
روش انجام آن بدین صورت است که با استفاده از بتن خمیری قالب بتن موردنظر را پر نموده و تا مرحله سفت شدن قالب‌ها را جدا نمی‌کنیم.
لازم به ذکر است به منظور عدم حرکت کردن قالب بتن بایستی، نسبت به مقاوم سازی آن اقدام نماییم.
توصیه می‌گردد به جهت پیشگیری از عدم خرابی قالب‌بندی و بتن‌ریزی نکاتی همچون ممانعت از حضور کارکنان غیر ماهر، رعایت نکردن بارهای زنده و مرده وارده شده به قالب، عدم لغزش خاک اطراف قالب و... را مدنظر قرار دهیم.
مکان مورد استفاده از قالب‌بندی نیز در ستون، تیر و همچنین پی بوده و این قالب‌ها در انواع و اقسام مختلفی نظیر آجری، چوبی، فلزی، پلاستیکی، فایبرگلاس و... موجود است. در ادامه به بررسی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
قالب پلاستیکی
یکی از انواع مختلف قالب بتن ها، قالب پلاستیکی بوده که در کشور به ندرت از آن استفاده می‌گردد.
علت نام‌گذاری آن نیز به دلیل استفاده از یک لایه روکش پلاستیک بر روی فلز می‌باشد.
جنس این قالب بتن از پلیمر ABS بوده که دارای استحکام بسیار بالایی در برابر ضربه و دمای هوای 20- تا 80+ درجه سانتی‌گراد است.
همچنین قالب بتن پلاستیکی دارای خاصیت کشش‌پذیری بسیار بالا و از وزن بسیار کمی برخوردار است.
قالب فلزی
یکی از پراستفاده‌ترین و محبوب‌ترین نوع قالب بتن برای اجرای بتن‌ریزی ساختمان‌ها، قالب بتن فلزی بوده که خود شامل دو نوع قالب تمام فلزی و قالب فلزی همراه با چوب است.
این قالب بتن ها در برابر فشارهای وارده تغییر شکل نداده و بسیار مقاومت بالایی دارند.
استفاده از این قالب بتن موجب دقت و سرعت بالا در اجرا گردیده و قابلیت استفاده به صورت چند باره را نیز دارند.
ازم به ذکر است که به منظور ساخت این نوع از قالب بتن از جوش استفاده می‌شود تا استحکام آن چند برابر گردد.
قالب چوبی
یکی دیگر از انواع قالب بتن که به دلیل وزن کم و قیمت بسیار پایین آن، قالب بتن چوبی می‌باشد.
قالب بتن چوبی شامل اجزای متنوعی همچون تخته قالب‌بندی، شمع مایل، شمع افقی، پشت‌بند فرعی و اصلی می‌باشد و بیشتر مواقع در پروژه‌های کوچک‌تر از آن استفاده می‌گردد.
چوب مورد استفاده در این نوع قالب بتن ها، چوب جنگلی، سفید روسی و همچنین 5 لایی و 7 لایی ساده و روکشدار می‌باشد.
از معایب استفاده از این قالب بتن ها می‌توان به از دست رفتن هماهنگی بین بتن و قالب در صورت استفاده مکرر از آن، مقاومت بسیار پایین در برابر رطوبت و امکان نشتی بتن از آن نام برد.
قالب آجری
این نوع از قالب‌ها که استفاده و اجرای آن بسیار زمان‌بر می‌باشد، بسیار کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
روش ساخت آنها بدین شیوه می‌باشد که دیواری به ارتفاع 11 یا 22 سانتی‌متر چیده شده و بدلیل جلوگیری از عدم خراب‌شدن بتن، نسبت به قیر و گونی این قالب اقدام می‌نماییم.
یکی از دلایل کمی بهره‌برداری از این نوع قالب، باز نشدن آن بوده که موجب عدم رویت عیب‌های محتمل در بتن‌ریزی خواهد شد.
قالب فایبرگلاس یا کامپوزیتی
بهره‌وری از این نوع قالب بتن باعث افزایش هزینه برای فرد سازنده و همچنین مشتری خواهد شد.
جنس این نوع قالب بتن، از الیاف شیشه به عنوان ماده تقویت کننده و نیز مواد پلیمری به عنوان مواد زمینه می‌باشد.
لازم به ذکر است که استفاده از قالب بتن فایبرگلاس یا کامپوزیتی سبب شکل‌دهی زیبا به بتن خواهد شد.
به منظور جلوگیری نیروهای ناشی از بستن و باز کردن مکرر قالب‌ها، حرارت بر اثر آبگیری سیمان، عمل بتن‌ریزی و لرزاندن آن و... لازم است، از ابتدا قالب بسیار با کیفتی ساخته شود.
بهترین نوع این قالب‌ها، قالبی با وزن بالا و کیفیت عالی می‌باشد.
قیمت قالب بتن بنا به نوع جنس قالب متفاوت خواهد بود.
انتخاب و خرید هر کدام از قالب بتن ها بسته به بودجه و نیاز شما دارد.
